Tegel 7 – het volledige verhaal
Boerderij van Hent van Wamel
Voormalige winkel Agave van Familie van Wamel
Hoofdkwartier van de ondergrondse
Voorheen stond hier de statige boerderij van Hent van Wamel. In deze boerderij was vanaf 17 september tot 3 november 1944 het hoofdkwartier van de ondergrondse gevestigd.
Personen die vanuit bezet gebied de Waal over kwamen, roeiend of zwemmend, de zogenaamde “crossers”, werden hier opgevangen en ondervraagd om informatie over de bezetter aan de overkant te verkrijgen of om te controleren of deze crossers wel betrouwbaar waren.
Ook gevangengenomen Duitsers werden hier verhoord. De leiding van dit opvangcentrum was in handen van dokter Hoeke uit Wamel.
De 7e Compagnie Stoottroepen
De 7e Compagnie Stoottroepen
De 7e Compagnie Stoottroepen in nieuwe uniformen
Tijdens de oorlogsjaren had elk dorp zijn eigen Ondergrondse, die vaak op eigen houtje opereerde. Maar toen in september 1944 het front zich aan de Waal ontwikkelde, werden die groepjes samengesmeed. Mensen die in de oorlog actief waren geweest in het verzet brachten steeds meer lijn in de organisatie. Zo ontstond in Maas en Waal een hechte groep van Ondergrondsen.
Op 19 september ontvangt de ondergrondse wapens. Zij zetten wachten uit aan de dijk. Zo ook in Wamel, waar de ondergrondse het eerst vuurcontact heeft met Duitsers. Dit loopt rampzalig af. De Duitsers nemen wraak, steken huizen in brand en fusilleren 14 Wamelse mannen voor de kademuur in Tiel.
Overdag zijn Engelse pantserwagens aanwezig. Ook de Irenebrigade laat zich zien. Zij houden een oogje in het zeil, schieten met hun mitrailleurs of kanonnen op de overkant. ’s Avonds vertrekken ze weer. Duitsers komen regelmatig over. Af en toe worden nog Duitsers gesignaleerd in de streek.
In deze schemertoestand groepeert de ondergrondse zich steeds duidelijker aan de oever van de Waal. ’s Nachts proberen ze, slecht bewapend en nauwelijks getraind, de dorpen aan de Waal te bewaken.
In de Betuwe wordt ondertussen fel gevochten. Duitsers proberen de geallieerden op de linie Opheusden-Kesteren terug te dringen en weer grondgebied te heroveren.
Wamel wordt regelmatig door Duitsers bezocht.
Soms slaagt een overtocht, soms weet men de Duitsers terug te dringen.
De ondergrondse bouwt een lint van stellingen langs de dijk van Boven-Leeuwen tot aan Dreumel.
Steeds meer vrijwilligers sluiten zich aan.
Na de dijkbrand neemt op 10 oktober de 1e compagnie Stoottroepers uit Eindhoven de bewaking van Boven-Leeuwen tot de Veerweg in Wamel over. De ondergrondse blijft het bewakingswerk doen vanaf de Veerweg te Wamel tot voorbij Dreumel.
Op 21 november worden zij ingelijfd bij de Binnenlandse Strijdkrachten als 7e compagnie Stoottroepen. In januari 1945 kunnen zij zich voor het eerst vertonen in Engelse uniformen.